Last updated on 10/06/2021
“Kardeşim helikopter, pat pat” şarkısını dinlemeden bu deneyi anlamanız çok zor dostlar.
Umarım hepiniz iyisinizdir!
Haydi başlayalım…
Schrödinger kedisi nedir?
Schrödinger’in kedisi deneyi, Erwin Schrödinger tarafından gerçekleştirilen ve kuantum sisteminin zaman içindeki değişimini gösteren bir çalışmadır. Bu arada bay Schrödinger ile ilgili biraz bilgi vereyim; doktorasını 23 yaşında tamamladı, 1933 yılında Nobel Fizik Ödülü aldı, Ay’ın karanlık tarafında Schrödinger Krateri olarak isimlendirilen bir bölge vardır.
Schrödinger abi, baya saygı duyulan birisi, ona göre…
Erwin Schrödinger, bir sağlık problemi olmayan kedi buluyor ve bir kutunun içine koyuyor. Bu kutunun içinde kedi rahatça nefes alabilir ama bir de bu kutuda içi zehir dolu bir şişe var. Bu şişe bir mekanizmaya bağlı, mekanizma çalışırsa kedi ölür! Erwin Schrödinger, bu kedinin konulduğu kutunun içindeki yaşama ihtimali ile ölme ihtimalinin eşit olduğunu söylüyor. Bu kadar basit değil, üzerine de şunu ekliyor “bu kedinin ölme ihtimali ile yaşama ihtimali beraber ilerler” diyor. Biz kutuyu açmadıkça kedinin durumu için iki olasılık da eşit şekilde sürmektedir.
Bunun hayali bir deney olduğunu söylemekte fayda var.
Buradan çıkarmamız gereken sonuç; kediyi gözlemleyemedikçe onun durumunu bilemeyiz, sadece tahmin edebiliriz. Kafa karıştırıcı olacak ama ben bu düşünceden şunu anladım, bir canlının ya da nesnenin tek bir geçmişi yoktur, birden fazla olasılığı olabilir.
Bu bir düşünce deneyi, burada olasılıklar üst üste biniyor yani süperpozisyon dediğimiz durum ortaya çıkıyor. Damar damar üstüne gardaş! Kutuyu açarsak tek bir gerçekle karşılaşırız, ölü bir kedi ya da yaşayan bir kedi…
Yani 2 farklı dalga var, birisi yaşam çizgisi diğeri ölüm çizgisi ama üst üste yani süperpozisyon. Kutu açılınca ve gözlemci işin içine girince süperpozisyona bağlı dalga fonksiyonu çöker.
Anladınız mı?
Niels Bohr şöyle diyor: Eğer kafanız karışmadıysa kuantum kuramını anlamamışsınız demektir!
Bilimsel bir konuya girmişken ve işin uzay boyutu da varken Goldilocks prensibinden de bahsedebiliriz, konuyla ilgili yazıma ulaşmak için burayı tıklayabilirsiniz.
Miyav…
Yorumlar