SPOT IŞIĞI ETKİSİ

Merhaba, yolda yürürken kabanınızın cebinin yarısı yırtıldı ve dışa doğru sarktı diyelim, bu sizi strese sokuyor mu? İnsanlara rezil olduğunuzu düşünüyor musunuz? Cevabınız “evet” ise spot ışığı etkisi altında olabilirsiniz.

Kabanın yırtılmasını büyük bir sorun haline getiriyorsanız ve bu durum gününüzü rezil ediyorsa spot ışığı etkisi ile karşı karşıyasınız diyebilirim. İnsanların kalabalık bir ortamda bizim her detayımıza dikkat etmesi neredeyse imkansızdır, çok fazla uyarıcı var, cep telefonlarımızı saymıyorum bile, ekrana bakmaktan insanlar birbirine bakmıyor, sandığımızdan çok daha az farkediliyoruz.

Spot ışığı etkisi (Spotlight Effect) insanların kusurlarını gereksiz yere gözlerinde büyütmeleri ile ortaya çıkar, bir yerde mideniz guruldadığında sandığınız kadar dikkat çekmiyor, rahat olun. Spot ışığı etkisi insanların içe kapanmalarına ve az önce olan olaydan dolayı özgüvenlerinin ve enerjilerinin düşmesine neden olur.

Sosyal psikoloji alanında çalışmalar yapan Thomas Gilovich tarafından 1999 yılında ortaya atılan bu kavram, tamamen kendini merkeze alarak yaşayan insanların en büyük sorunu.

Magazinsel bir ünlü ya da önemli bir siyasetçi değilseniz yani sıradan bir hayatınız varsa insanlar sizin açıklarınızla bu kadar ilgilenmez, kafaya takmaya gerek yok.

Spot ışığı etkisi ile egosantrizm (benmerkezcilik) arasında da bir bağ vardır. Olan her olayı kendine dayandıran, kendi fikri hariç tüm fikirleri aşağıda gören ve kendisini bir hareket noktası olarak değerlendiren bu kişilerde yan etki olarak spot ışığı etkisi görülebilir.

Özetle: Herkes sana bakmıyor…

Hayali seyirci kavramını duydunuz mu? Egosantrizm ile bağlantısı olan bu durumda insanlar kendilerini dünyanın başrolünde görürler ve her hareketlerinin ya da sosyal medyadaki her paylaşımlarının acımasızca izlendiğini ve incelendiğini düşünürler.

Spot ışığı etkisinin tam tersi var, ismi de ters spot ışığı etkisi (ters spotlight etkisi) olarak geçiyor. İnsanların her hareketinizi izlemediğini ve rahat olmanız gerektiğini söyledim ama bunun tam tersinde de insanların kendisini önemsemediğini düşünen ve onlar yokmuş gibi yaşayanlar var. Ayağı kokan birisi kısa bir süre sonra bu kokuyu almaz ve kimsenin de almadığını düşünebilir ve akşamınızı kötü hale getirebilir, sebebi kimsenin onu incelemediğini düşünmesidir. Ters spot ışığı etkisindeki insanlar kendilerini önemsemedikleri gibi çevrelerinin de onları önemsemediğini düşünürler daha doğrusu çevreleri kötü düşünse bile önemsemezler.

İnsan olmak ne zor şey…