Last updated on 10/06/2021
Merhaba dostlar; bugün dark ux üzerine bildiklerimi anlatacağım.
Bu durum tam olarak bir dolandırıcılık yöntemi olmasa da kullanıcıları aldatan, psikolojik ve hukuki açıklardan yararlanan bir sistemdir diyebiliriz.
Bir siteye abone olurken gözünüze sokulan abone ol butonu varken, aynı siteden ayrılmak, üyelik iptal etmek istediğinizde öyle zorlanırsınız ki bir süre sonra vazgeçersiniz ve “dursun ne olacak” dersiniz.
Bu en masum örnekti : )
Bir bilgi indirmek için siteyi açtınız, yanıp sönen bir indirme butonu var, her yer reklam, tıkladınız ve yeni bir pencere açıldı ve oradan indir butonuna bastınız ve bir video açıldı…
O işin sonu gelmez dostum.
Bir sitede alışveriş yapıyorsunuz ama size sormadan kredi kartı bilgilerinizi her zaman kullanabilecekleri bir şekilde kaydediyorlar. Bir abonelik satın aldınız ve 2 ay sonra iptal ettirmek istediniz fakat bir türlü nereden yapacağınızı bilemiyorsunuz hatta abonelik iptalinde “bu kişinin sen olduğundan emin olmalıyım” diyerek sizden daha fazla bilgi alıyorlar.
İnternetten arabam için randevu aldım ve gerekli bakımın yapılmasını istedim, eğer listeyi açıp tek tek okumasaydım 130 liraya silecek suyu dolduracaklardı, o maddeyi iptal ettim.
Bu durum aynı zamanda dark pattern kavramı olarak geçiyor. Kullanıcılara istemedikleri hareketleri yaptıran ve tamamen site sahibine fayda sağlayacak ahlaksızlıklar yapan bu tasarımlara savaş açan Harry Brignull tarafından tanımlanan bu kavram günümüzün en büyük problemlerinin başında geliyor.
Bir sosyal medya mecrasına üye olurken bize onaylattıkları kullanıcı sözleşmesini okumaya kalksanız tam 50 saat sürüyor, kendimize yakın gördüğümüz her sırrımızı bilen, fotoğraflarımıza erişen bu uygulamalar tarafından her an dolandırılabiliriz.
Bir alışveriş sitesinde sepete doğru giderken hızlanmak için sitenin bizi yönlendirmesi ve onay butonlarını gözümüze sokması kısmen iyi bir durum ama bunu kötü niyetli kullanmak uzun vadede bu tarz sitelere müşteri kaybettiriyor.
İnsanlarda da öyle değil mi, bir güvenirsin, iki güvenirsin üçüncüde silersin.
Bir büyüğüm şöyle bir söz söylemişti
“Bana bir kere yanlış yaparsan bu senin suçundur, ikinci defa yanlış yapabiliyorsan bu benim suçumdur”
Yorumlar