Karnınız çok aç ve hayal ettiğiniz yemek tam karşınızda, masaya oturdunuz, ilk kaşığı alıp ağzınıza attınız, ne güzel bir duygu değil mi?
Sonra…
İkinci kaşık, üçüncü kaşık…
Derken…
Yediğiniz kaşık sayısı çoğaldıkça o ilk kaşıktaki mutluluğu alamadığınızı farkedeceksiniz, her kaşıkta o yemeğe olan ihtiyacınız biraz daha azalıyor ve azaldıkça size her açıdan daha az fayda sağlıyor.
Bugün konumuz azalan verimler yasası.
Azalan verimler yasası (the law of diminishing returns) en önemli iktisat teorilerinden birisidir. Bu yasa sadece iktisat alanında değil aklınıza gelebilecek her alanda karşımıza çıkabilir.
Üretim yaparken kullanılan unsurların artırılması ile üretim kapasitesi de artabilir ama bu artış sonsuza kadar sürmez, bir süre sonra yapılan artırımlar üretime katkı sağlamadığı gibi zarar bile verebilir. Sonsuz yükseliş yoktur, her yükseliş bir yerden sonra aşağı doğru ilerlemeye başlayacaktır.
Bir restoran işletiyorsunuz, 5 garsonunuz ve 100 metrekare alanınız var, işlerinizi büyütmek için kapasite artırımına gidiyorsunuz; 10 garson ve 200 metrekare ile işe devam ediyorsunuz, işleriniz de neredeyse 2 katı arttı diyelim. Bu durum hoşunuza gitti, madem öyle o zaman 20 garson ve 400 metrekarede hizmet verelim dediniz ama ne oldu? Garson sayısı çoğalınca ve mekan büyüyünce koordinasyonda güçlük çektiniz, maliyetleriniz çok arttı ve bunun gibi birçok sebep birleşince zarar ettiniz…
İşe giren her işçi sizi büyütmez. İlk işçi aldığı maaş karşılığında size 20 bin liralık değer üretiyorsa, onuncu sıradaki işçi 15 bin lira, yirminci aldığınız işçi ise 5 bin liralık değer üretebilir. Alacağınız otuzuncu işçi kendi parasını çıkaramayıp sizi zarara sokabilir.
Emek çoğaldıkça verim de çoğalabilir ama bir yere kadar!
Ekonomi dışı bir örnekle yazımı bitireyim, tek başınıza sıkılırsınız ama 2 kişi ile muhabbet daha iyi gider, 3 kişi ile çok daha iyi olabilir, hadi 4, bilemedin 5 olsun. 10 kişi olduğu zaman orada muhabbet kontrol edilemez bir noktaya gelebilir.
Para da böyle bir şey sanırım, çok paranın çok huzur ve mutluluk getireceğini düşünenler var ve sayıları pek de az değil. Para kendilerine bir yere kadar mutluluk da verebilir ama bir yerden sonra kontrol edilemez bir şekilde hayatları kayabilir.
Siz rakamlara takılmayın; veriminiz azalmasın, mutluluğunuz çoğalsın dostlar…
Yorumlar