SPLINTERNET ve GREAT FIREWALL

Merhaba, ben yazmaya devam ediyorum ama daha 11. günde okur sayımda ciddi bir düşüş var. Olsun, ben kemik kitlemle bu bilgi yolculuğuna devam edeceğim : )

İnterneti internet yapan şey “küresel” olmasıdır, nereye giderseniz gidin internet aynıdır, neredeyse her ülkede internete girerek yabancılık çekmeden bu hizmeti alabilirsiniz. İnternet bu kadar yaygın olsa da günümüzde ülkeler arası dengeler, interneti ve popüler internet uygulamalarını bazı kararlar almaya itiyor.

Çin’de Google, Twitter, Spotify, WhatsApp, Gmail, Facebook, Netflix gibi birçok platforma girmek yasak. Trump döneminde konuşulmaya başlanan Tiktok yasağı da karşı bir hareket olarak hafızalara kazındı.

Şimdi gelelim splinternet konusuna, biz bunu güzel dilimize parçalanmış internet olarak çevirebiliriz. İnternetin bölünmesine neden ihtiyaç duyuluyor diye sorabilirsiniz, özellikle ABD-Çin arasında yaşanan gelişmeler bu iki ülke başta olmak üzere birçok ülkenin tamamen kendi internet yapısını kullanmaya başlayacağına işaret ediyor. Özellikle 5G’nin gelmesi ile kızışacağını düşündüğüm internet temelli güç mücadeleleri çeşitli ülkeler arasında bir dijital soğuk savaş başlatabilir.

Herkesin gözetim altında olduğu ve verilerin özellikle ülkeler açısından artık ölümcül tehlike içerdiği günümüzde dijital sınır çizgilerinin çizilmesi ve ülkelerin verilerini dışarı vermeme adına kendi internet yapılarını oluşturması splinternet yani parçalanmış internet konusunu gündeme getiriyor.

Yavaşla (Bu Dünyadan Bir Defa Geçeceksin) isimli kitabında Kemal Sayar şöyle diyor:

Artık her yerde ve hiçbir yerdeyiz. Aslında bütün varlığımızla bir yerde değiliz, parça parça orada ve buradayız.

Hep biz mi parçalanacağız, biraz da internet parçalansın!

Çin’de hizmet veren Çin Güvenlik Seddi (The Great Firewall of China) isimli bir sistem var, bu sistem ülke sınırları içerisinde birçok internet sitesine girişi engelliyor. Dijital bir Çin Seddi gibi hizmet veren bu sistem 1998 yılında altın kalkan projesi adıyla çalışmaya başlamıştır. Bu sistemin dışına çıkmak isteyenleri DNS zehirlemesi gibi yöntemlerle devre dışı bırakan bu dijital duvar görevini başarıyla yerine getirmektedir.

İnternet, artık insanlar için oksijen kadar önemli ve işlevsel duruma geldi, buradaki mevcudiyetini ve gücünü koruyamayan ülkeleri gelecekte zor günler bekliyor.

Okuduğunuz için teşekkür ediyorum, yarın yine buralarda olacağım…