JAMAIS VU

Merhaba sevgili okur, bugün konumuz jamais vu.

Bir yere ilk defa gittiğinizde ya da bir şeyi ilk defa yaşadığınızda buna rağmen “ben bunu daha önce de yaşamıştım” hissine kapılabilirsiniz, bu duruma deja vu diyorlar. Bir de bunun tam tersi var, yani daha önce yaşadığınız bir olayı sanki yaşamamış gibi hissetmek ve bu olayı tekrarlayınca sanki ilk defa yapıyormuş gibi düşünmek…

Daha önce yaşadığınız bir olayı yaşamamış gibi hissediyorsanız bu duruma jamais vu diyorlar, daha önce deneyimlese de sanki ilk defa bunu yapıyormuş gibi tepki gösteren insanlar var, bu durumu görürseniz artık şaşırmazsınız sanırım.

Daha önce gittiği bir yeri ilk defa görüyormuş gibi hisseden ya da daha önce yediği bir yemeği ilk defa yediğini düşünen kişiler jamais vu etkisinde olabilirler.

Jamais vu gibi Fransızca bir kavram daha var, presque vu, o da “dilimin ucunda” olarak tanımlanıyor. Bir şeyin hatırlanması ama tam olarak dile getirilememesi anlamına geliyor.

Jamais vu ile ilgili yapılan bir deneyde Chris Moulin, Leeds Üniversitesi’nde bulduğu 92 kişiden 30’ar defa kapı kelimesini yazmasını istemiş. Katılımcıların büyük çoğunluğu bir süre sonra kapı diye bir kelimenin varlığını sorgulamaya başlamışlar. Moulin, tekrarlama ile gelen beyin yorgunluğunun jamais vu oluşturabileceğini ifade etmiştir.

Bu yazıya, bir Ankara grubu olan Deja-Vu’nun yeniden yorumladığı “Duydum ki unutmuşsun” şarkısı yakışırdı, bu sebeple hemen ekledim. İnsan bazen bilmeden unutur bazen istese de unutamaz, bazen daha önce de yaşasa da ilkmiş gibi gelir, insan acı çekse de bir süre sonra bunu unutur ve yeniden acıyla yoğrulmaya başlar. Akıl akıldan üstündür ama kalp kalbe karşıdır, kalbi dinlerken akıla da danışmak lazım.

“Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür” diyerek sözlerime son veriyorum, bunu da siz araştırabilirsiniz.

İnsanların her şeye kolayca adapte olabildiğini anlattığım hedonik adaptasyon yazımı şuradan okuyabilirsiniz.

Yarın görüşmek üzere…